Friday 18 March 2011

Annwyl Fyd - Gyrfaoedd


Annwyl Fyd,
Dwi’n un deg naw oed, ac felly wedi bod yn meddwl am y swydd ddelfrydol i mi.
Pan oeddwn yn ifanc, roeddwn wedi meddwl bod yn bensaer. I fod yn onest, tua chwech oed oeddwn i a doedd gen i ddim syniad go iawn beth mae pensaer yn ei wneud, dwi’ meddwl mai’r ffaith oedd fy mod yn hoffi’r gair.
Fel roeddwn yn tyfu, roedd y syniad o swydd ddelfrydol yn newid i mi. Un tro, fe gysidrais beidio cael swydd arferol ac anelu am yrfa mewn criced, er cyfnod byr iawn oedd hyn, a dwi’n beio rhai pobl yn y clwb criced roeddwn yn aelod ohono am y ffaith hon.
Wrth i mi gychwyn blynyddoedd TGAU fy mywyd, o’r diwedd darganfyddais yr yrfa i mi – dylunio graffig. Dim syniad pam darodd hyn fi, efallai mai’r golygu delweddau diddiwedd roeddwn yn ei wneud ar yr adeg oedd o.
Nawr, dwi ar y llwybr i gael swydd yn y diwydiant dylunio graffig. Dwi’n astudio Technoleg Greadigol yn yrATRiuM (cyfadran Caerdydd o Brifysgol Morgannwg), sydd yn edrych ar wahanol agweddau amlgyfryngau fel fideo, radio, y rhyngrwyd a graffig.
Dwi hefyd yn cymryd rhan fawr yn Wicid, sydd yn helpu fi i fagu hyder yn ysgrifennu a phethau eraill mewn ffordd eithaf rhagorol. [A joban dda iawn ti’n gwneud hefyd, Crazy D! – gol cenedlaethol]
Fe wyliais sioe deledu ar BBC Three noson o’r blaen. Junior Doctors: Your Life In Their Hands, ac mae’n dangos grŵp o feddygon myfyrwyr a’u siwrne i ddod yn feddyg yn eu pwnc dewisol, bod hynny yn llawfeddygaeth neu feddygaeth.
Fe wnaeth i mi feddwl, fel llawer o bethau eraill mewn bywyd, pa fath o help fydd fy swydd i fel rhan o ddatblygiad y dras ddynol?
Edrycha ar y gwahanol genre o yrfaoedd sydd allan yna. Mae doctoriaid yn helpu gwella’r rhai sydd wedi anafu, tra mae dynion tân yn mentro eu bywydau i achub pobl a diffodd tanau. Mae’r heddlu yn gwneud yn siŵr fod pawb yn cadw at y gyfraith.
Mae hyd yn oed cerddorion yn gwneud pethau da at ddynoliaeth. Wel, weithiau beth bynnag. Mae rhai cerddorion yn dod a heddwch a llawenydd i’r mwyafrif o bobl, tra mae eraill, llai talentog yn dylanwadu ar eraill i ymuno llwybr gyrfa gerddorol i ddangos iddynt sut mae gwneud yn iawn.
Ac yna mae fi, yn eistedd yn fy ystafell, gyda Photoshop neu Illustrator ar agor ar fy nghyfrifiadur a dwi’n meddwl i fi fy hun “am fyd rhyfeddol”. Wel, nid mewn gwirionedd, dwi’n meddwl “beth dwi’n wneud?”
Dwi’n gwybod, efallai fy mod yn hollol anghywir gyda hyn, ond yr unig beth dwi wedi gweld dylunydd gwe neu rywun o ddylanwadu eraill ydy drwy ddylunio gwefannau neu astudio’r llawenydd teipograffeg. Ac ydw, dwi yn siarad o brofiad. Yr unig beth ddywedaf ar y mater hwn ydy “Myriad Pro i ennill”. Hynny a “dweud na wrth gyffuriau a Comic Sans.”
Er, nid dyma’r unig beth i groesi fy meddwl.
Nawr, os wyt ti wedi cyfarfod fi mewn person, mae’n eithaf hawdd gweld nad wyf yn un o’r bobl yma sydd yn cymryd balchder yn ei olwg. Dwi ddim yn gweld y pwynt, os dwi’n hollol onest gyda thi. Oes, mae rhaid i ti fod yn weddus, ond ni fyddwn ymhell iawn o’r gwir os byddwn yn dweud fod rhai pobl yn mynd ar peth i’r eithaf.
Yn un o fy swyddi delfrydol, bod yn ddylunydd graffig neu we, fy ngwaith fydda creu gwefannau neu raffeg sydd yn edrych yn lyfli. Efallai bydd gen i hyd yn oed gwaith yn brwsio aer modelau. Dwi’n meddwl ei fod yn od fod fy swydd ddelfrydol yn wrthgyferbyniad hollol ohonof i fy hun. Mae’r swydd yn ddibynnol hollol ar olwg pethau, tra dwi ddim. Wyt ti’n meddwl fod hynny yn ‘match made in Heaven 2.0’?
Cyn i mi ymadael â thi, Fyd, mae’n rhaid i mi gyfaddef na nid dylunio graffeg ydy fy swydd ddelfrydol bennaf. Na, y diwydiant cerdd ydy honno, er mae hi bob tro yn ddefnyddiol cael cynllun tu cefn yn tydi?
Ers i mi ddysgu chwarae offeryn – dros dair blynedd yn ôl nawr, teimlo fel dau a hanner yn unig… - dwi wedi bod eisiau bod mewn band. Dwi wedi perfformio efo band, ond nid yw Eisteddfod yr ysgol yn cyfri fel taro’r top, ond mae’n gychwyniad er hyn.
Yn y blynyddoedd diweddar, dwi wedi bod yn chwilio am rywun i helpu fi gyda’r caneuon dwi wedi ysgrifennu. Ia, i ychwanegu mwy o lafoerio i’r miliynau o terabeitiau o gynnwys dibwynt ar y rhyngrwyd, dwi wedi creu a llwytho ychydig o ganeuon. Ond, nid oes geiriau iddynt.
Ers y can cyntaf ysgrifennais (gyda’r teitl digonol “Argh”), dwi wedi bod yn chwilio am ganwr/ysgrifennydd caneuon i helpu fi ysgrifennu geiriau i’m nghaneuon. Fydda ti’n hoffi helpu fi, annwyl fyd?
Diolch i ti, fyd.

Monday 7 March 2011

Annwyl Fyd - Cerddoriaeth


Annwyl Fyd
Wyt ti’n hoffi miwsig? Dwi yn. Dwi’n meddwl ei fod yn ffynhonnell adloniant grêt i’r clustiau. Er, nid cymaint ag i’r llygaid.
Na, dwi ddim yn ceisio bod yn ddoniol yn fan hyn. Roeddwn i’n meddwl ei fod yn sylwad synhwyrus pan gododd yn fy mhwn. Bydd rhaid i mi esbonio fy hun mewn mwy o fanylder.
Rhyw. Mae miwsig yn llawn ohono. Naill ai mewn fideos miwsig neu yn y caneuon eu hunain. Ac yn bersonol, dwi ddim yn gweld y pwynt.
Wel, yn amlwg, mae yna bwynt iddo – arian.
Mae rhyw yn gwerthu. Edrycha ar R&B, mae’n llawn merched yn dawnsio o gwmpas dynion eithaf diflas wrth iddynt ganu am faint o arian maent wedi’i gael drwy gael gwared ar y gelynion yn y cyffiniau a chasglu cyflog o fargeinion cyffuriau. Wel, dyna’r fersiwn “cyfeillgar i’r we a’r Daily Mail” beth bynnag.
Iawn, nid yw bob cân R&B fel hyn, ond mae’r mwyafrif yn. Wel, yn fy marn i mae o beth bynnag. Dwi hefyd yn ei chael yn anodd credu fod R&B y dydd modern wedi deillio o ddyddiau gwir ‘rhythm a blues’, lle'r oedd “urbane, rocking, jazz based basic with a heavy, insistent beat” yn dod yn fwy poblogaidd, yn ôl y wefan adnabyddir fel Wikipedia.
Beth oeddwn i’n sôn amdano? O ia, rhyw mewn fideos miwsig. Mae hwn yn un rheswm pam dwi’n casáu grwpiau fel JLS, lle maent yn defnyddio eu corf i werthu eu (gad i ni fod yn onest am funud bach dwyfol yn fan hyn) cerddoriaeth eithaf diflas.
Er dwi’n gwybod fod llawer iawn o ryw yn cael ei ddefnyddio mewn miwsig roc hefyd, fel y cân Go That Far gan Bret Michaels. Mae dau fideo miwsig wedi bod i’r gân yna, un gyda’r band yn perfformio o flaen cefndir gwyn ac un gyda lluniau o ferched hanner noeth yn dawnsio o gwmpas tra mae’r “rocwyr” gwrywaidd yn gwylio nhw. Nawr, gan fy mod i’n wryw, byddet ti efallai’n debygol o honni fy mod i’n ffafrio’r fideo gyda’r merched yn dawnsio gyda’i bronnau hanner allan, ond byddai hynny’n rhywiaethol ohonot. Mewn gwirionedd, dwi ddim, mae’n llawer gwell gen i'r fideo gyda’r band yn unig, hyd yn oed os ydy’r prif leisydd yn edrych fel ei fod ar un neu ddau o wlâu haul.
Gad i mi ddweud wrthyt ti ar y cychwyn, dwi ddim yn ffan fawr o Justin Bieber na Miley Cyrus. Pam? Wel, i mi, nid oes grŵf iddynt. Mae eu caneuon yn arferol yn y synnwyr nad oes dim newydd, maen nhw’n defnyddio’r un hen fformiwla i ennill arian. Tra bydd eraill yn dweud fod y caneuon yn ddim ond canlyniad cylch system dreulio anifail, neu’r gair rheg pedwar llythyren sydd yn cyfleu hyn yn haws, ond gallai fod wedi’i olygu allan. O wel.
Dyna sydd yn fy nghael i. Dwi ddim yn deall pam fod pobl yn dweud nad ydynt yn hoffi band neu grŵp oherwydd eu bod nhw, i roi’r peth yn ysgafn, yn sbwriel. Pam eu bod nhw’n sbwriel? Ydy hyn am fod eu caneuon yn swnio’n rhy debyg i’w gilydd? Na, am eu bod nhw’n crap ydy o, ond i roi o ychydig yn fwy cras ond yn llai amlwg nag os faswn i’n dweud s**t.
Fel dywedais, dwi ddim yn hoffi miwsig Justin Bieber. Efallai ei fod o’n berson talentog ac yn foi neis iawn, ond dwi’n ei chael hi’n od iawn fod rhywun sydd yn gallu chwarae nifer o offerynnau yn canu mewn genre miwsig sydd yn adnabyddus am gerddoriaeth tiwinio-awto ac electroneg. Dwi ddim yn hoffi’r genre yma, a dwi’n amau na fyddaf byth.
Ond un peth sydd yn gwylltio fi ydy pan mae rhywun yn dweud “Dwi ddim yn hoffi’r band yna, maen nhw’n rhy prif lif.” Tarodd hyn fi yn ddiweddar pan ofynnais i rywun os oeddent yn hoffi Muse, ac fe ddywedodd o ei fod yn hoffi gwaith cynnar Muse, ond fod yr albwm newydd yn rhy “mainstream”.
Mae huna’n sylwad eithaf od i wneud, meddyliais i fi fy hun. Ni ddylet ti gasáu band neu grŵp am eu bod nhw’n boblogaidd, fe ddyla’ ti gasáu nhw oherwydd rhywbeth arall. Os na bod nhw wedi dweud fod Muse yn rhy prif lif iddynt er mwyn edrych yn ddwfn ac yn ddirgel – ac os felly, maen nhw angen help. Neu ydy hynny rhy prif lif iddyn nhw hefyd?…
Dwi ddim poeni llawer am y genre cerddoriaeth. Dim ond ei fod efo rhyw fath o grŵf, yna mae’n fath fi o fiwsig. Dyna un rheswm pam fyddaf yn mwynhau bandiau fel Skindred (sydd yn y fideo uchod), Muse, Rise Against a Pearl Jam. A rheswm arall pam nad oes Westlife na Jedward ar fy iPod. Dyddiau da, eh byd?
Diolch i ti, fyd.

Tuesday 1 March 2011

Annwyl Fyd - Yr Iaith Gymraeg


Annwyl Fyd,
Dwi wedi sôn ychydig gwaith yn y tameidia bach hyn o’m meddwl fy mod i’n Gymraeg. Nid yn unig hynny, ond yn siaradwr Cymraeg.
Pam ydw i’n sôn am hyn eto? Wel, mae hi’n ddydd Gŵyl Dewi ar y cyntaf o Fawrth. Ac fel yr ydym i gyd yn gwybod, Dewi Sant ydy nawddsant Cymru.
Dros y blynyddoedd diwethaf yma, mae wedi taro fi nad ydw i’n siarad fy mamiaith mor aml ac mor hyderus ac y dylwn i. Trwy fy mywyd addysg orfodol fe astudiais yn yr iaith Gymraeg, yn defnyddio geiriau syml fel “helo” a “does dim creision yn y cwpwrdd: i gychwyn, yna’n symud ymlaen i astudio barddoniaeth o’r enw Glas a Damwain ar gyfer TGAU.
Er, yn ystod fy nghyfnod yn y cartrefi addysgiadol sydd ag enw am gadw ein mamiaith yn fyw – neu, yn fyr, ysgolion Cymraeg – fe wnes i’r gwrthwyneb i ddweud y gwir, ddim yn siarad llawer o Gymraeg yn yr ysgol a byddai’r athrawon wedi hoffi.
A dyna’r peth, nac yw e? Os ydy rhywun yn dweud wrthyt ti drosodd a throsodd i wneud rhywbeth, ti’n fwy tebygol o wrthryfela. Dwi’n meddwl. Wel, dyna beth maen nhw’n ddweud wrthyf beth bynnag.
Y mwy clywais gan yr athrawon “Siaradwch Gymraeg”, y llai tebygol oeddwn o wneud hyn wedi iddynt fynd. Efallai mai dim ond fi ydy hyn, ond dyma oedd yn digwydd, os oeddwn i’n ymwybodol fy mod i’n gwneud hyn neu beidio.
Dim ond wrth gymryd y camau olaf o astudio fy Lefel A darodd y peth fi a sylweddolais fy mod wedi colli llawer iawn o bosibiliadau i siarad Cymraeg. Ceisiais siarad y lingo mor aml â phosib cyn y diwrnod terfynol. Ond gwae fi, roeddwn wedi colli’r cyfleoedd. Dwi nawr yn y brifysgol, ac yr unig un yn fy nghwrs sydd yn gallu siarad Cymraeg rhugl. Mae hefyd yn gwneud i mi deimlo’n ddrwg nad wyf wedi cyflwyno unrhyw erthyglau yn Gymraeg i CLIC na’i chwaer wefannau, gan nad oes hyder gen i o gwbl yn ysgrifennu Cymraeg.
Pam ydw i’n rhoi’r wybodaeth yma i gyd i ti? Pa ffwdan, dwi’n siarad Cymraeg, beth mae hyn yn arwain ato?
Wel, roeddwn i’n cael trafodaeth gyda chymar pobl ychydig yn ôl, a dyma un aelod o’r drafodaeth yn codi pwynt eithaf bisâr. Dywedom mai ei gred nhw oedd y dylai Llywodraeth Cynulliad Cymru roi diwedd ar y crwsâd o ddod â’r iaith Gymraeg yn ôl yn fyw a chanolbwyntio ar roi gwersi gramadeg ac atalnodi yn yr iaith Saesneg i ieuenctid heddiw.
Ychwanegom fod popeth yn marw rhyw bryd neu’i gilydd, a byddai’n well i’r iaith Gymraeg farw ynghynt yn hytrach na’n hwyrach.
A dwi’n eistedd yna yn meddwl… Beth?
Dyw hyn yn gwneud dim synnwyr i mi o gwbl.
Ia, dim ond ychydig dros bumed o boblogaeth Cymru sydd yn gallu siarad Cymraeg yn rhugl, gyda’r mwyafrif o’r rheini yn byw yn Ynys Môn a Gwynedd, ond mae’n tyfu bob blwyddyn. Mae’r cyfanswm o siaradwyr Cymraeg yng Nghymru wedi codi o 508,098 yn 1991 i 582,368 yn 2001. Mae’n helpu fod llawer o bobl ifanc rhwng pump a pymtheg oed yn gallu siarad yr iaith (40.8% i fod yn fanwl). Golygir hyn fod mwy o bobl ifanc yn astudio yn yr iaith.
Mae’n rhaid bod hyn yn golygu bydd ieuenctid heddiw yn cario’r fflag i wneud Cymru gyfan yn gwbl Gymraeg? Nid os oes ganddo’r meddylfryd soniais amdano gyna.
Os byddai’n iaith farw, yna efallai byddwn i wedi cytuno gyda’r adnabyddiaeth ddienw cefais y drafodaeth yma gyda nhw. Os byddai’r statudau i gyd yn dangos fod y cyfanswm o siaradwyr Cymraeg yn gostwng bob deg mlynedd, yna efallai byddwn i ychydig yn fwy tyner tuag atynt pan maen nhw’n dweud dylai’r Llywodraeth Cynulliad Cymraeg ganolbwyntio ar ramadeg Saesneg. Ond nid yw’n gostwng. Mae’n tyfu. Ac, gobeithio, bydd wedi tyfu hyd yn oed fwy na’r cyfrifiad diwethaf yn 2001. Ond, bydd rhaid disgwyl i weld beth mae statudau cyfrifiad eleni yn dweud wrthym am yr iaith Gymraeg,
Dwi yn deall, ar y llaw arall, pam eu bod wedi dweud beth ddwedant. Mae’n bwysig rhoi addysg dda i ieuenctid Cymru. Mae hefyd yn bwysig rhoi gramadeg da iddynt. Ond, i fod yn gwbl onest, ydy hyn werth aberth iaith sydd yn rhoi dimensiwn hollol newydd i Gymru er mwyn rhoi dealltwriaeth well o’r iaith Saesneg i’r ieuenctid?
Dwi ddim yn meddwl.
Diolch i ti, fyd.